Ποιο σχολείο και ποιο μάθημα, θα μου πεις. Η αντίστροφη μέτρηση για το καλοκαίρι έχει ήδη αρχίσει, μαθητές και μαθήτριες έχουν ήδη mood διακοπών. Μόνο αυτό το ενδιάμεσο διάστημα των περίπου 5 εβδομάδων τους χωρίζει από τη λήξη άλλης μίας σχολικής χρονιάς.
Τι θα τους μείνει από όσα έμαθαν φέτος; Τι θα θυμούνται τον επόμενο Σεπτέμβριο - και ιδανικά για πολύ καιρό μετά; Μαθήματα που χτίζουν κομμάτι κομμάτι τη γνώση; Ίσως. Μαθήματα που προετοιμάζουν για την επόμενη χρονιά ή για εξετάσεις; Αμέ. Μαθήματα που προετοιμάζουν για τη ζωή; Σίγουρα.
Σε αυτή την τελευταία κατηγορία ανήκουν και όσα λέει στα παιδιά για την οδική ασφάλεια και την κυκλοφοριακή αγωγή ο Δημήτρης Αντωνίου, στα σχολεία που επισκέπτεται εδώ και χρόνια. Δεν είναι μάθημα με τη στενή έννοια. Δεν χρειάζεται σημειώσεις, αλλά σίγουρα μένει αξέχαστο. Ούτε διάβασμα στο σπίτι χρειάζεται, αλλά όλοι διαβάζουν το κόμικ με τίτλο «Λέμε stop στην οδική ανασφάλεια», που τους μοιράζει ο Δημήτρης.
Ένα διαφορετικό μάθημα κυκλοφοριακής αγωγής
Ο Δημήτρης είναι συγγραφέας, ακτιβιστής, συνάδελφός μας στην Hellas Direct και στηρίζει ενεργά το Safe Roads project. Ξέρει πως ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη - και μια ομιλία δεν θα φέρει από μόνη της την αλλαγή στον τρόπο που οδηγούμε και κινούμαστε στον δρόμο. Γι’ αυτό τη σχολική χρονιά 2023-2024 είχε στο πρόγραμμα όχι ένα, αλλά 50 σχολεία. Όχι σε μία πόλη, αλλά σε πολλές: μεταξύ άλλων Θεσσαλονίκη, Τήνο, Ραφήνα, Δράμα, Αθήνα, Σέρρες, Θάσο. Και μίλησε όχι σε ένα παιδί, αλλά σε 10.000.
Γιατί τον ακούν με τόση προσοχή; Για πολλούς λόγους. Αρχικά γιατί τα παιδιά καταλαβαίνουν πως δεν πηγαίνει για να τους κουνήσει το δάχτυλο, αλλά για να τους πει πράγματα που θα ήθελε και ο ίδιος να του έχουν πει όταν ήταν στην ηλικία τους. Και να είχε ακούσει και ο οδηγός που τον χτύπησε με το αυτοκίνητό του έξω από το σχολείο του, το 2006.
Επειδή τους μιλάει «κανονικά», όχι διδακτικά. Όπως μιλάμε όλοι μεταξύ μας, με ειλικρίνεια και χιούμορ. Και όσα έχει να τους πει τα έκανε και κόμικ, για να μιλήσουν και οι εικόνες.
Επειδή τους αναθέτει μια αποστολή: Να βοηθήσουν τους γονείς τους να διορθώσουν πράγματα που μας βάζουν όλους σε κίνδυνο: Να μην τρέχουν, να φορούν ζώνη, να φορούν κράνος στη μηχανή- οδηγός και συνοδηγός. Είναι αλλιώς να σου τα λέει το παιδί σου. Κι είναι αλλιώς και στο παιδί να τα λέει κάποιος που ξέρει πολύ καλά ότι τέτοια απλά πράγματα μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
Τι ξέρουν τα παιδιά από κυκλοφοριακή αγωγή;
Ξέρουν, λέει ο Δημήτρης, αλλά κυρίως θεωρητικά. Γι’ αυτό οι εκπαιδευτικοί θέλουν να καλύψουν το κενό στην πράξη και να δώσουν χρόνο και χώρο στην κυκλοφοριακή αγωγή. Ψάχνουν δράσεις που να διδάσκουν και να είναι και ενδιαφέρουσες.
Κι εδώ μπαίνει ο Δημήτρης: Έτσι πήγε φέτος προσκεκλημένος σε 50 σχολεία. Ξέρει πως υπάρχει κενό στο εκπαιδευτικό υλικό και πως ο βιωματικός λόγος δεν είναι εύκολος. Αλλά αγαπάει πολύ αυτό που κάνει και πιστεύει πολύ στα παιδιά.
Η αλλαγή θα έρθει από τους μικρούς, λέει. Αυτούς που θα μάθουν πως δεν αξίζει τον κόπο να τρέχεις για να φτάσεις ένα λεπτό νωρίτερα, αν κινδυνεύεις να μη φτάσεις καθόλου. Πως δεν πρέπει να ανεβαίνεις στη μηχανή χωρίς κράνος - ούτε εσύ ούτε ο γονιός σου, που οδηγεί. Πως αυτό το ένα επιπλέον δευτερόλεπτο που κάνεις να βάλεις τη ζώνη στο αυτοκίνητο μπορεί να παίξει ρόλο που δεν φαντάζεσαι όταν λες «καλά, μωρέ, δεν πειράζει, λίγο παρακάτω πάω».
Τι λέει ο Δημήτρης Αντωνίου στα παιδιά για την κυκλοφοριακή αγωγή;
Ανάλογα την τάξη και την ηλικία, μοιράζεται διαφορετικές πληροφορίες. Στους πιο μικρούς λέει για τα πιο βασικά, τι προσέχουμε στον δρόμο, πώς περπατάμε, τα σήματα, τις διαβάσεις.
Όσο πιο μεγάλο σε ηλικία είναι το κοινό του, τόσο προσαρμόζει κι ο Δημήτρης όσα έχει να τους πει. Πιάνει το θέμα της ταχύτητας, τι γίνεται όταν ο οδηγός έχει πιει, τι ευθύνη έχουμε όταν βάζουμε άλλους στο αυτοκίνητό μας και πώς μπορούμε να προστατευτούμε με το να πούμε το δύσκολο «όχι» στον φίλο που έχει πιει κι επιμένει να οδηγήσει. Γιατί έχει σημασία το κράνος είτε οδηγούμε είτε είμαστε συνοδηγοί σε μηχανάκι.
Καταστάσεις δηλαδή στις οποίες όλοι μας βρεθήκαμε στις αντίστοιχες ηλικίες - και κάποιοι ίσως υπήρξαμε πολύ τυχεροί, άλλοι όχι. Ε ας μην στηριζόμαστε μόνο στην τύχη.
Εκτός από όσα έχει να τους πει, ο Δημήτρης μοιράζει στα παιδιά και το κόμικ του με τίτλο «Λέμε stop στην οδική ανασφάλεια».
Το κόμικ του Δημήτρη, το 1ο για την κυκλοφοριακή αγωγή, έχει ήδη εκτυπωθεί και μοιραστεί σε πάνω από 40.000 αντίτυπα - με την υποστήριξη και της Hellas Direct- και πλέον διανέμεται η 3η του έκδοση.
«Λέω στα παιδιά να το δείξουν και στους γονείς τους» εξηγεί ο Δημήτρης. Το κόμικ έχει ήδη μπει σε πάνω από 50.000 σπίτια ενώ στα σχολεία πολλοί δάσκαλοι φτιάχνουν με βάση αυτό και εκπαιδευτικές δράσεις.
Ταυτόχρονα, η επίσκεψη του Δημήτρη παίρνει όλο και πιο βιωματικό χαρακτήρα: Χρησιμοποιώντας εργαλεία εικονικής πραγματικότητας (γυαλιά-προσομοιωτές μέθης, κούρασης και ναρκωτικών ουσιών) - όταν και ο αριθμός των συμμετεχόντων το επιτρέπει- οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να βιώσουν το πόσο πιο δύσκολη και επικίνδυνη μπορεί να γίνει η οδήγηση υπό την επήρεια ουσιών ώστε να συνειδητοποιήσουν πως αυτά τα δύο δεν πάνε μαζί.
Και τι λένε τα παιδιά στον Δημήτρη;
Τα παιδιά σε σκανάρουν με την πρώτη ματιά και ξέρουν. Κι έτσι δεν είναι καθόλου τυχαίο που ανταποκρίνονται ζεστά σε όσα ακούν.
Στέλνουν στον Δημήτρη μηνύματα για κάτι που τους είπε και τους άλλαξε τη ζωή. Πχ για κάποιο ατύχημα με μηχανάκι, από το οποίο βγήκαν σώοι επειδή φορούσαν κράνος. Για μια φορά που είπαν όχι στον φίλο που είχε πιεί και ήθελε να οδηγήσει -και εκ του αποτελέσματος αυτό το όχι τούς έσωσε τη ζωή.
Τον σταματούν στον δρόμο για να του πουν πως δεν αφήνουν πια τους γονείς τους να βάλουν μπρος το αυτοκίνητο αν δεν φορούν ζώνη. Να τρέξουν πολύ, να πιάνουν το κινητό τους. Και το επιβεβαιώνουν και οι γονείς, που του λένε με χιούμορ «βρήκαμε τον μπελά μας».
Safe Roads project: Έτσι αλλάζουμε την ασφάλεια όλων
Λίγο πριν χτυπήσει το τελευταίο κουδούνι της χρονιάς, ο Δημήτρης ετοιμάζεται, όπως όλοι μας, για το καλοκαίρι, αλλά ετοιμάζεται και για νέες επισκέψεις σε σχολεία, από Σεπτέμβριο πια. Τον Ιανουάριο κατέβηκε στην Αθήνα για μία εβδομάδα, επισκέφθηκε 7 σχολεία και 2.000 μαθητές. Με τη νέα χρονιά θα έρθει και πάλι, συνεχίζοντας παράλληλα τις επισκέψεις του και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, σε κάθε σχολείο που τον προσκαλεί (οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί του στο dimitrisantoniou.gr).
Χωρίς διακοπές συνεχίζει και η Hellas Direct τις δράσεις του Safe Roads project: βάφει σχολικές διαβάσεις και φτιάχνει λακκούβες.
Έτσι αλλάζουμε μαζί την ασφάλεια. Όλων.
