Θα έλεγε κανείς πως το θέμα της οδικής ασφάλειας – με φόντο και την ηλικία του στόλου οχημάτων στην Ελλάδα- θα μας είχε απασχολήσει αρκετά ούτως ώστε να οδηγούμε πιο προσεκτικά και να τηρούμε τα όρια ταχύτητας.
Στην Ευρώπη έχουμε το Vision Zero, το σχέδιο για μηδενικούς θανάτους και μηδενικούς σοβαρούς τραυματισμούς σε τροχαία έως το 2050. Στην Ελλάδα έχουμε και το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας 2021-2030 για τη μείωση των θανατηφόρων τροχαίων κατά 50% έως το 2030 και τη βελτίωση όλων των επιδόσεων που σχετίζονται με την οδική ασφάλεια.
Και σήμερα 21 Απριλίου, που στην Ευρώπη είναι η μέρα κατά της υπέρβασης των ορίων ταχύτητας (ή πιο απλά 2023 ROADPOL Speed Marathon, διάβασε παρακάτω) θα λέγαμε πως είναι ακόμα μία από αυτές τις μάλλον παρωχημένες ευρωπαϊκές ημέρες. Είναι όμως έτσι;
Ημέρα κατά της υπέρβασης των ορίων ταχύτητας και τι έγινε το Πάσχα
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΑΣ, το διάστημα 9-15 Απριλίου 2023, από την Κυριακή πριν τη Μεγάλη Εβδομάδα έως και το Μεγάλο Σάββατο, δηλαδή, έγιναν σε όλη τη χώρα 105.448 έλεγχοι στον δρόμο και βεβαιώθηκαν 22.896 παραβάσεις. Από αυτές οι 5.784 αφορούσαν υπερβολική ταχύτητα, σχεδόν μία στις τέσσερις.
Κι έχουμε κι άλλες που δεν αφορούσαν ταχύτητα αλλά επίσης δεν έδειξαν και πολύ υπεύθυνη στάση πίσω από το τιμόνι: 522 για οδήγηση σε κατάσταση μέθης, 264 για χρήση κινητού, 198 για παραβίαση φαναριού, 193 για κίνηση στο αντίθετο ρεύμα, 121 για αντικανονικό προσπέρασμα και πάει λέγοντας.
Όρια ταχύτητας, είναι η μέρα σας
Επιστροφή στα όρια ταχύτητας για να εξηγήσουμε γιατί γίνεται σήμερα το Speed Marathon της ROADPOL (European Roads Policing Network). Πρόκειται για τη μεγαλύτερη καμπάνια ελέγχων με επίκεντρο την τήρηση των ορίων ταχύτητας στους δρόμους και υλοποιείται από τις δυνάμεις επιτήρησης των δρόμων σε όλη την Ευρώπη για ένα 24ωρο. Το δίλημμα που θέτει η καμπάνια είναι λακωνικό και δυνατό: “You choose. Sprint or arrive” (Εσύ διαλέγεις: θέλεις να πας γρήγορα ή να φτάσεις).
Αυτό που γίνεται ουσιαστικά είναι μεγαλύτερος και πιο εντατικός έλεγχος της τήρησης των ορίων ταχύτητας στους δρόμους. Στη διάρκεια της επιχείρησης, οι δυνάμεις της κάθε χώρας θα ενισχύσουν τους ελέγχους με φυσική παρουσία τροχονόμων που θα τσεκάρουν την ταχύτητα και αν χρειάζεται θα σταματούν και θα ενημερώνουν τον ή την οδηγό. Επίσης θα χρησιμοποιηθούν σταθερές κάμερες ελέγχου των ορίων ταχύτητας.
Αν δεν το ξέρεις (και δεν είσαι μόνος/μόνη), στην Ελλάδα το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας οχημάτων σε κατοικημένες περιοχές είναι τα 50 χιλιόμετρα, εκτός και αν υπάρχει άλλη σήμανση. Σε αυτοκινητόδρομο το ανώτατο όριο για αυτοκίνητα και μηχανές είναι 130 χιλιόμετρα και σε δρόμο ταχείας κυκλοφορίας (κάτι σαν την παλιά εθνική σκέψου) 120 χιλιόμετρα. Σε άλλο οδικό δίκτυο δεν πρέπει να πηγαίνεις με πάνω από 90 χιλιόμετρα την ώρα.
Speed marathon: ένα όνομα, μια δεκαετής ιστορία
Φέτος είναι η 10η φορά που υλοποιείται αυτή η επιχείρηση ενίσχυσης της τήρησης των ορίων ταχύτητας στους ευρωπαϊκούς δρόμους. Το 2022 έλαβαν μέρος 19 χώρες και πάνω από 14.900 τροχονόμοι έλεγξαν πάνω από 3.100.000 οδηγούς σε πάνω από 10.500 σημεία. Καταγράφηκαν 104.315 παραβάσεις και 27.963 οδηγοί έφυγαν με πρόστιμο. Ακόμα 76.352 οδηγοί που ένιωσαν τυχεροί τελικά δεν ήταν και τόσο γιατί έλαβαν το πρόστιμό τους ταχυδρομικά ενώ αρκετοί ξέμειναν και χωρίς το δίπλωμά τους.
Speed marathon: Τα (αρνητικά) ρεκόρ
Σύμφωνα με τη ROADPOL, μεταξύ των χειρότερων παραβάσεων ήταν αυτή ενός οδηγού στη Γερμανία που οδηγούσε με 90 χιλιόμετρα σε κατοικημένη περιοχή, εντός πόλης, με όριο τα 50 χιλιόμετρα. Άλλος πιάστηκε να τρέχει με 189 χιλιόμετρα σε δρόμο με όριο τα 100. Το ρεκόρ κατέχει οδηγός στη Βαυαρία που απογειώθηκε με 190 χιλιόμετρα σε επαρχιακό δρόμο με όριο τα 80 χιλιόμετρα. (Όποιος δεν έκανε τη σκέψη πως, αν αυτές είναι οι χειρότερες παραβάσεις που καταγράφηκαν, τότε η Ελλάδα μάλλον δεν συμμετείχε στην επιχείρηση, να σηκώσει το χέρι του.)
«Η ταχύτητα από μόνη της δεν είναι επικίνδυνη, αλλά το να τρέχεις πολύ είναι – ειδικά σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, όπως το μίγμα των οχημάτων στον δρόμο: αυτοκίνητα, φορτηγά, μηχανές στους αυτοκινητόδρομους και λεωφορεία ή πεζοί και ποδηλάτες στις αστικές περιοχές. Η υπερβολική ταχύτητα είναι η βασική αιτία για περίπου 25.000 θανατηφόρα τροχαία στην Ευρώπη» δήλωσε ο Ολλανδός γραμματέας της επιχειρησιακής ομάδας της ROADPOL Henk Jansen. «Δεν είναι τα πρόστιμα ο στόχος, είναι μόνο το μέσο. Ο στόχος είναι να αποκτήσουν οι οδηγοί συνείδηση της επικίνδυνης συμπεριφοράς τους».
Οδική ασφάλεια: Οι σκέψεις και η αγωνία που μοιραζόμαστε
Πάμε ένα στοίχημα. Διαβάζοντας το κείμενο, σκέφτηκες: «Καλά, όλα για τα πρόστιμα γίνονται». Επίσης: «Καλά, ας φτιάξουν πρώτα τους δρόμους, που είναι σαν οργωμένα χωράφια, και θα φροντίσουμε κι εμείς να οδηγούμε καλύτερα». Μετά: «Καλά, με τέτοια παρωχημένα όρια ταχύτητας στους δρόμους, φυσικά θα τα ξεπεράσουμε. Έχω δει πινακίδα στην τάδε επαρχία με όριο τα 10 χιλιόμετρα!». Αυτές είναι σκέψεις που μοιραζόμαστε πολλοί.
Την ίδια ώρα, όμως, μοιραζόμαστε και την αγωνία. Σύμφωνα με έρευνα της Ipsos τον Μάρτιο του 2022 σε 12.400 Ευρωπαίους (μέσα και η Ελλάδα), το γεγονός πως μοιραζόμαστε τον δρόμο προκαλεί αγωνία και ένταση. Ο φόβος συνδέεται με ενδεχόμενη επικίνδυνη συμπεριφορά από τους υπόλοιπους χρήστες του δρόμου, όπως δήλωσε το 92% των οδηγών αυτοκινήτων, το 90% των ποδηλατών και το 88% των μοτοσικλετιστών. Φυσικά τον φόβο αυτό μοιράζονται και οι πεζοί: το 90% δήλωσε πως φοβάται μήπως κάποιος οδηγός δεν σταματήσει για να περάσουν από διάβαση. Πάνω από 8 στους 10 μίλησαν επίσης και για τον φόβο τους απέναντι στην επιθετική οδήγηση των άλλων.
Ημέρα κατά της υπέρβασης των ορίων ταχύτητας
Οπότε, ας κρατήσουμε μόνο τα σημαντικά. Νιώθουμε ο/η οδηγός που ανησυχεί για την οδηγική συμπεριφορά των άλλων εκεί έξω και ταυτόχρονα κάποιες φορές γινόμαστε αυτοί οι «άλλοι». Όλοι ξέρουμε πως όσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του οχήματός μας τόσο δυσκολότερος είναι ο έλεγχός του και πως αν χρειαστεί να φρενάρεις τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η απόσταση που θα χρειαστείς για να σταματήσεις. Αυτονόητο πως σε κανέναν δεν αρέσουν τα πρόστιμα για υπέρβαση ορίου ταχύτητας (για την ιστορία ξεκινούν από τα 40 ευρώ αλλά μπορεί να φτάσουν τα 350 ευρώ μαζί με αφαίρεση διπλώματος. Και, ναι, υπάρχει πρόστιμο και αν οδηγείς κάτω από το ελάχιστο όριο ταχύτητας, το γράφουμε για σένα που ήδη το σκέφτηκες).
Οπότε, μπορούμε να οδηγούμε υπεύθυνα κι έτσι απλά να κάνουμε αυτό που χρειάζεται από τη δική μας σκοπιά για να μετακινούμαστε με ασφάλεια. Άλλωστε αυτό δεν θέλουμε όλοι; 💙
