Ξυπνάς μέσα σε ένα άγνωστο αυτοκίνητο. Κάτι λείπει. Το αισθάνεσαι γιατί σε ενοχλεί ο αυχένας. Α, ναι. Δεν έχει προσκέφαλο. Βάζεις μπρος. Το δεξί σου χέρι αυτόματα αναζητά τη ζώνη. Μάταια. Ούτε από αυτό έχει. Ξεκινάς. Πολλή φασαρία. Και όλη αυτή η φασαρία μόνο από τη δική σου μηχανή. Γιατί το επόμενο αυτοκίνητο βρίσκεται χιλιόμετρα μακριά σου. Όλοι οι δρόμοι σου ανήκουν. Αλλά δε σου θυμίζουν τίποτα.
Είσαι στην Αθήνα, 1η Ιανουαρίου το 1951. Γιατί; Γιατί τότε εφαρμόστηκε ο Ποινικός Κώδικας με τους πρώτους κανόνες για την επικίνδυνη οδήγηση. Και θέλεις να πας μια βόλτα, να δεις πώς ήταν η οδήγηση τότε και γιατί αυτοί οι κανόνες έμεναν ίδιοι τα τελευταία 70 χρόνια.
Ήταν πολύ, ΠΟΛΥ, λιγότερα αυτοκίνητα
Δεν πειράζει που νιώθεις άβολα σε ένα αμάξι που έχεις δει μόνο στο "Ψυχώ" του Χίτσκοκ. Είναι εξαιρετικά απίθανο να πέσεις πάνω σε κάποιο αυτοκίνητο.
Σε όλη την Ελλάδα, τη δεκαετία των 1950s, κυκλοφορούσαν λιγότερα από 40.000 αυτοκίνητα. Τόσα κυκλοφορούν σήμερα στο χωριό του παππού σου! Και να υπήρχαν περισσότερα, λίγοι μπορούσαν να νοικιάσουν και να πληρώσουν 200 δραχμές για κάθε χλμ. Ακόμη λιγότεροι ήξεραν να οδηγούν.
Το 1957 μόλις 2.900 γυναίκες είχαν δίπλωμα οδήγησης!
Εσύ είσαι παιδί του μέλλοντος. Έχεις σκληραγωγηθεί. Ζεις στην Ελλάδα των πάνω από 5 εκατ. αυτοκινήτων. Και κυκλοφορείς τις ώρες που έχει περισσότερη κίνηση στους δρόμους, 9-9. Δεν είναι τυχαίο ότι εκείνες τις ώρες συμβαίνουν τα περισσότερα ατυχήματα.
Ήταν πιο νέα τα αυτοκίνητα
Έχεις μπει στο context της εποχής; Το βασικό μέσο μετακίνησης ήταν οι μοτοσικλέτες, πολύ λίγα - αμερικανικά κυρίως - αυτοκίνητα και τα λεωφορεία. Τα λιγοστά αυτοκίνητα ήταν πολύ νέα σε ηλικία.
Μετά τη δεκαετία του 1970 άρχισαν να πολλαπλασιάζονται τα αυτοκίνητα. Οι πωλήσεις κορυφώθηκαν τη δεκαετία του 2001-2010 - αυτό το ξέρεις γιατί το έζησες. Μετά το 2010, έγινε πάλι τριψήφιος ο αριθμός (632.268 ταξινομήσεις από το 2011 μέχρι το 2018). Αυτό το ζεις ακόμη.
Τα αυτοκίνητα στους δρόμους άρχισαν να γερνάνε. Σήμερα ο μέσος όρος ηλικίας είναι 13,6.
Όχι μόνο οδηγούμε γερασμένα αυτοκίνητα, αλλά δεν επενδύουμε στη συντήρησή τους: ο Έλληνας οδηγός, έχει μειώσει τις ετήσιες δαπάνες συντήρησης από €365 το 2010 σε €203. Ενώ 3 στους 10 παραδέχονται ότι δεν συντηρούν καν το αυτοκίνητό τους. Άρα είναι πολύ πιο πιθανό να οδηγούν ένα ανασφαλές αυτοκίνητο.
Οδήγηση χωρίς αντιπερισπασμούς
Πίσω στα 50s. Το μόνο που ακούγεται είναι η μηχανή του αυτοκινήτου. Δε χτυπάει το κινητό. Δεν μπορείς να στείλεις μήνυμα ότι αργείς. Δεν έχεις πρόσβαση σε Google Maps να βρεις ποιος είναι ο γρηγορότερος δρόμος. Δεν μπορείς να παραγγείλεις τον καφέ σου πριν φτάσεις στο γραφείο σου. Εσύ και το αυτοκίνητο. Απόλυτη συγκέντρωση.
Πολλές δεκαετίες η οδήγηση ήταν έτσι - χωρίς αντιπερισπασμούς. Το πρώτο ασύρματο τηλέφωνο, στον κόσμο, εφευρέθηκε το 1973.
Σήμερα 7 στους 10 έχουν smartphone. Και το 51%, παραδέχεται ότι το χρησιμοποιούν ενώ οδηγούν.
Οδήγηση χωρίς ζώνη!
Η οδήγηση έχει αλλάξει πολύ. Είμαστε περισσότεροι, κάνουμε περισσότερα λάθη, περισσότερες παραβάσεις. Και χάνονται ζωές.
Το τρομακτικό είναι ότι αν οδηγούσαμε το ίδιο αυτοκίνητο με τη δεκαετία του 1950, θα χάνονταν πολύ περισσότερες. Χωρίς ζώνη ασφαλείας, χωρίς αερόσακους, χωρίς ABS, χωρίς κάμερες, χωρίς σήματα ειδοποίησης. Το αυτοκίνητο έχει γίνει πολύ πιο έξυπνο. Το μόνο που απομένει είναι να πάρει απόλυτο έλεγχο – και αυτό φαίνεται ότι θα γίνει όταν αρχίσουν να κυκλοφορούν τα πλήρως αυτόνομα, το 2030.
Ένας Ποινικός Κώδικας για 70 ολόκληρα χρόνια
Ο Ποινικός Κώδικας που ίσχυε μέχρι πριν από λίγες ημέρες, είχε έναν κανόνα που αναφερόταν και στην επικίνδυνη οδήγηση: "Όποιος από αμέλεια προκαλεί σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας άλλου τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών ετών". Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Πέρασαν 70 χρόνια για να αναφερθεί συγκεκριμένα, πότε είναι επικίνδυνη - και άρα αδίκημα - η οδήγηση: Οδήγηση υπό την επήρεια, κυκλοφορία στο αντίθετο ρεύμα, κυκλοφορία πεζοδρόμιο, επικίνδυνοι ελιγμοί, ακόμη και οδήγηση σε κατάσταση πνευματικής ή σωματικής εξάντλησης. Με συγκεκριμένες ποινές, για συγκεκριμένες συμπεριφορές.
Ο νέος Κώδικας τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου εκσυγχρονίζοντας την ελληνική νομοθεσία που είχε κολλήσει στο 1951.
Η ειρωνεία; Την ίδια μέρα, εφαρμόστηκε κανονισμός που ορίζει ότι όλα τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα πρέπει να εκπέμπουν θόρυβο καύσης, για λόγους ασφαλείας. Για να ακούγονται σε πεζούς και να μειώνονται οι πιθανότητες ατυχήματος.
Πάλι μας πρόλαβε η τεχνολογία.
