Ας είμαστε ξεκάθαροι από την αρχή, για να μην αδικήσουμε κανέναν. Το ερώτημα "ποιος ήταν ο εφευρέτης της μοτοσυκλέτας" δεν έχει μία μόνο απάντηση. Άλλωστε, αν το πιάσουμε ιστορικά, η εφεύρεσή της ξεκινά από τις εποχές όπου κυκλοφορούσαν ξύλινα ποδήλατα, χωρίς λάστιχα και χωρίς πεντάλ. True story!
Σιγά σιγά προστέθηκαν πεντάλ, ελαστικά, και βοηθητικές ρόδες. Και πολλοί πονηροί μηχανικοί σε όλον τον κόσμο άρχισαν να οραματίζονται ένα ποδήλατο με μηχανή, πιο άνετο, πιο ξεκούραστο, πιο χρήσιμο. Ένας, όμως, κατοχύρωσε την πατέντα για τη μοτοσυκλέτα όπως την ξέρουμε σήμερα, στις 29 Αυγούστου του 1885, ημέρα γιορτής για όλους τους μηχανόβιους γύρω μας: ο Gottlieb Wilhelm Daimler.
29 Αυγούστου 1885, κατοχυρώνεται η πατέντα για την πρώτη μοτοσυκλέτα
Ο Gottlieb Wilhelm Daimler, Γερμανός στην καταγωγή, μηχανικός στο επάγγελμα – το όνομά του συνδέθηκε αργότερα, μετά τον θάνατό του, με την επιχείρηση Daimler & Benz – είχε για πολλά χρόνια έναν πολύ συγκεκριμένο στόχο: να δημιουργήσει μικρούς κινητήρες υψηλής ταχύτητας που να μπορούν να τοποθετηθούν σε οποιοδήποτε μέσο μετακίνησης.
Η πρώτη μοτοσυκλέτα με μηχανή εσωτερικής καύσης
Το 1885, μαζί με τον συνάδελφό του, Wilhelm Maybach, παρουσίασαν την πρώτη μοτοσυκλέτα που μετακινούνταν με μηχανή εσωτερικής καύσης: «Daimler Reitwagen». Ουσιαστικά ήταν ένα ξύλινο ποδήλατο της εποχής, με δύο μικρές βοηθητικές ρόδες και σέλα που παραπέμπει περισσότερο σε άμαξα παρά σε ποδήλατο (μην ξεχνάμε τα πρότυπα design της εποχής), εξοπλισμένο με έναν τετράχρονο μονοκύλινδρο κινητήρα, που ζύγιζε 45 κιλά, είχε κυβισμό 264 κ.εκ. και ισχύ μισού ίππου.
Για να σχεδιάσουν τον κινητήρα, βασίστηκαν στον τετράτροχο κινητήρα εσωτερικής καύσης που είχε επινοήσει λίγα χρόνια πριν, το 1876, ο εφευρέτης (και πρώην συνάδελφος του Daimler), Nicolaus Ottο. Τρεις μήνες αφού εκδόθηκε το δίπλωμα ευρεσυτεχνίας, ο Maybach ανέλαβε να παρουσιάσει τη μοτοσυκλέτα σε δημόσια επίδειξη φτάνοντας την, εντυπωσιακή για τα δεδομένα της εποχής, ταχύτητα των 12 χλμ./ώρα.
Δυστυχώς, τα αυθεντικά μοντέλα της «Daimler Reitwagen» χάθηκαν σε πυρκαγιά σε εργοστάσιο της Γερμανίας το 1903. Αλλά υπάρχουν ακόμη ρέπλικες, και εδώ μπορείτε να χαζέψετε μία, σε δράση!
Η πρώτη μοτοσυκλέτα με ατμομηχανή
Υπάρχει ωστόσο μία σχολή που υποστηρίζει ότι ο πραγματικός εφευρέτης της μοτοσυκλέτας δεν ήταν ο Daimler, αλλά ο Sylvester Howard Roper, και μάλιστα περίπου 15 χρόνια πριν την εμφάνιση της μηχανής «Daimler Reitwagen». Η διαφορά είναι ότι η μηχανή του Roper κινούνταν με ατμό.
Ο Roper αξιοποίησε ό,τι εμπειρία και γνώσεις είχε αποκτήσει ενώ εργαζόταν σε εργοστάσιο παραγωγής πολεμικού εξοπλισμού (μιλάμε για τα χρόνια του Εμφυλίου Πολέμου στις ΗΠΑ) και δημιούργησε μία μοτοσυκλέτα με ατμομηχανή, την οποία παρουσίασε το 1867.
Στο σχήμα της, θύμιζε πολύ τα κλασικά ποδήλατα της εποχής, με πεντάλ. Αλλά κάτω από τη σέλα, ανάμεσα στους ξύλινους τροχούς, βρισκόταν ένας καυστήρας και ένας λέβητας. Με κάρβουνο που βρισκόταν σε ειδική σχάρα κάτω από τον λέβητα, έβραζε το νερό και παρήγαγε ατμό για να τροφοδοτήσει τον κινητήρα.
Μία πολύ τακτοποιημένη και compact κατασκευή η οποία, παρότι δεν ήταν και η πιο ασφαλής, ήταν αρκετά μπροστά για την εποχή της. Και το καλύτερο; Ο Roper μπορούσε να ελέγξει την ατμομηχανή, με μία απλή, γνωστή σε όλους τους οδηγούς μέχρι σήμερα, κίνηση: στρίβοντας με τη λαβή του χεριού του το τιμόνι της μηχανής.
Η μηχανή ονομάστηκε Roper Steam Velocipede και από το 2002 έχει την τιμητική της στο AMA Motorcycle Hall of Fame, καθώς θεωρείται ότι είναι από τις πρώτες μοτοσυκλέτες που κατασκευάστηκαν. Και πάλι όμως, ούτε αυτό είναι απόλυτο.
Η άλλη πρώτη μοτοσυκλέτα με ατμομηχανή!
Την ίδια περίοδο, την ίδια χρονιά για την ακρίβεια, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, ο Γάλλος μηχανικός Ernest Michaux, δουλεύοντας πάνω σε ποδήλατα που κατασκεύαζε η εταιρία του πατέρα του, Pierre Michaux, παρουσίασε το δικό του ποδήλατο που κινούνταν χάρη σε μία ατμομηχανή.
Και εδώ το όνομα Michaux έχει τη σημασία του. Γιατί ο πατέρας, Pierre Michaux, ήταν ο άνθρωπος που μόλις λίγα χρόνια πριν, είχε δημιουργήσει το πρώτο ποδήλατο με πεντάλ - μέχρι τότε ο μόνος τρόπος να οδηγήσεις ποδήλατο ήταν να σπρώξεις με τα πόδια σου το έδαφος και να ευχηθείς να έχει μία κάποια κλίση για να αποκτήσεις ώθηση.
Ο Pierre Michaux, συμβάλλοντας με τον δικό του τρόπο στην ιστορία της πρώιμης μοτοσυκλέτας, δημιούργησε ένα ποδήλατο που ζύγιζε πάνω από 50 κιλά, είχε ξύλινο σκελετό και ξύλινες ρόδες, και ένα ζευγάρι πεντάλ στην μπροστινή ρόδα. Λόγω της κατασκευής, αλλά και των δρόμων, το ποδήλατο γρήγορα απέκτησε το ψευδώνυμο "boneshaker" γιατί δεν ήταν ό,τι πιο ευχάριστο και ό,τι πιο ασφαλές στην οδήγηση.
Όλοι οι παραπάνω (τουλάχιστον!) έπαιξαν τον ρόλο τους στην ιστορία των δίτροχων και ένα πράγμα είναι σίγουρο: αργά ή γρήγορα, η μηχανή θα έκανε την εμφάνισή της. Και μάλιστα, όχι μόνο για να προσφέρει έναν πιο ξεκούραστο και χρήσιμο τρόπο μεταφοράς, αλλά για να δημιουργήσει μία ολόκληρη κουλτούρα, ένα στυλ ή ακόμη και μία στάση ζωής, που επιβιώνει 135 χρόνια μετά.
Γιατί όλοι το ξέρουμε, η μοτοσυκλέτα δεν είναι μόνο ένα μέσο μετακίνησης, αλλά ένας τρόπος ζωής. Κάθε λάτρης της θυμάται πολύ καλά την πρώτη μηχανή που οδήγησε - κατά 99% έχει φυλάξει τη φωτογραφία, το ξέρουμε! Και μπορεί να αριθμήσει με χρονική σειρά ποια ήταν τα μοντέλα που έγραψαν ιστορία στην εξέλιξη της τεχνολογίας της μοτοσυκλέτας και έχει σίγουρα τη δική του λίστα με τις πιο κλασικές, όμορφες μηχανές που κυκλοφόρησαν ποτέ.
