Σίγουρα θα αναρωτιέσαι και εσύ! Σε καταλαβαίνουμε απόλυτα. Ποιος πληρώνει τις ζημιές μετά από τροχαίο ατύχημα με ζωάκι στον δρόμο; Και για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, υπάρχει μία πολύ πιο δύσκολη ερώτηση. Ποιος θα φροντίσει το ζωάκι που χτύπησες; Γιατί προφανώς δεν γίνεται να το αφήσεις αβοήθητο στον δρόμο...
Τις ίδιες απορίες είχαμε και εμείς πριν λίγο καιρό στην Hellas Direct, όταν όχημα που ήταν ασφαλισμένο σε εμάς τραύματισε την τετράποδη Ήρα (σήμερα είναι καλά!). Αναλάβαμε τα έξοδα για το χειρουργείο και όλη την ιατρική βοήθεια που χρειάστηκε. Και με την ευκαιρία ψάξαμε να βρούμε τι ακριβώς ισχύει για τροχαία στα οποία τραυματίζονται αδέσποτα.
Ποιος έχει την ευθύνη σε ένα τροχαίο ατύχημα με αδέσποτο
Σε ένα παράλληλο σύμπαν τα πράγματα θα ήταν απλά! Στο δικό μας δεν είναι, αλλά ευτυχώς πάνε να γίνουν, αν και με αργούς ρυθμούς. Θα σου εξηγήσουμε αμέσως τι εννοούμε.
Την ευθύνη για τα αδέσποτα ζώα την έχουν οι δήμοι. Τελεία. Για πολλά χρόνια κάνεις δεν έβγαζε άκρη σε περίπτωση τροχαίου με αδέσποτο. Όμως την τελευταία δεκαετία κάτι φαίνεται να αλλάζει καθώς υπάρχουν περιπτώσεις δικαστικών αποφάσεων που καλούν τον εκάστοτε δήμο να πληρώσει τα σπασμένα.
Σύμφωνα και με το νέο νομοσχέδιο για τα ζώα συντροφιάς, αρμόδιες αρχές για τη φροντίδα, την περισυλλογή και τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς είναι οι δήμοι. Γι’ αυτό άλλωστε (όπως λέει το νομοσχέδιο) έχει προβλεφθεί και η ανάλογη χρηματοδότησή τους.
Τι γίνεται όταν εμπλέκεται σε ατύχημα δεσποζόμενο ζώο
Αυτό θα πει να είσαι κηδεμόνας. Οι πράξεις σου και η συμπεριφορά σου πρέπει να προστατεύουν το ζωάκι σου, αλλά και τους συνανθρώπους σου. Καλά τα παιχνιδάκια "τρέξε φέρε το μπαλάκι", "Αχ! Το έφερες αγάπη μου", αλλά να έχεις πάντα στο μυαλό σου τι μπορεί να συμβεί εάν π.χ. δει μια γάτα και την πάρει στο κυνήγι με πορεία προς τον δρόμο. Γι’ αυτό ο νόμος ορίζει πως η βόλτα πρέπει να γίνεται με λουρί (ακόμη και όταν ο σκυλάκος σου δεν έχει όρεξη για λουρί). Για να έχεις τον έλεγχο και να αποφύγεις δυσάρεστες καταστάσεις όπως τροχαίο ατύχημα με τον αγαπημένο τετράποδο φιλαράκο σου.
Τι συμβαίνει όταν φταίει ο οδηγός
Φυσικά και η απροσεξία σου μπορεί να κοστίσει. Πόσο απίθανο είναι να χαζεύεις το κινητό σου ενώ ξεπαρκάρεις και "κατά λάθος" να πάρεις από τις ρόδες σου ένα ζωάκι; Κάτι αντίστοιχο έγινε στην Κρήτη, όταν απρόσεκτος οδηγός τραυμάτισε έναν δεσποζόμενο γερμανικό ποιμενικό και τώρα, μετά από απόφαση δικαστηρίου (απόφαση 1954/2020 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών), θα πρέπει να πληρώνει κάθε μήνα όλα τα έξοδα διατροφής και νοσηλείας του σκύλου.
Ναι, μάλιστα η πολύ δίκαιη αυτή η απόφαση αποτελεί την πρώτη φορά στην Ελλάδα που δικαστήριο αναγνωρίζει και προσδίδει σε τραυματισμένο ζώο νομική υπόσταση και τα ίδια δικαιώματα με κάποιον άνθρωπο τραυματία σε τροχαίο δυστύχημα. Μία ελπιδοφόρα αρχή και ακόμα ένας λόγος ώστε να προσέχεις λιγάκι παραπάνω όταν οδηγείς!
Τι λέει ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας - και μερικά χρήσιμα παραδείγματα
«Όποιος έχει τις κατά τον παρόντα Κώδικα αρμοδιότητες ή την εξουσία επί του πράγματος, επί του οποίου διεξάγεται δημόσια κυκλοφορία, υποχρεούται να λαμβάνει κάθε μέτρο, ώστε από τη δημόσια κυκλοφορία να μη δημιουργείται κίνδυνος ή ζημία τρίτων προσώπων ή άλλων έννομων αγαθών» λέει ο ΚΟΚ.
Ακούγεται απλό: όποιος έχει την ευθύνη του δρόμου, έχει και την ευθύνη για την καλή λειτουργία του. Ναι; Περίπου. Στην ερμηνεία και κυρίως στην εφαρμογή δυσκολεύει το πράγμα. Γιατί η διαδικασία δεν είναι μία, τουλάχιστον όχι στην πράξη.
Ας πάρουμε το παράδειγμα τροχαίου σε εθνική οδό, όπου την ευθύνη είχε το δημόσιο. Μπήκε αδέσποτο από σημείο που δεν υπήρχε περίφραξη και την ευθύνη για το τροχαίο ανέλαβε το δημόσιο, καθώς δική του δουλειά ήταν είτε η τοποθέτηση είτε η συντήρηση της περίφραξης. Για να αποδειχθεί η ευθύνη αυτή, πρέπει να υπάρχει αιτιώδης σχέση ανάμεσα στην παράλειψη του δημοσίου και τη ζημιά. Και προφανώς να αποδειχθεί κι αυτή.
Υπάρχει παράδειγμα τροχαίου με αδέσποτο σε κλειστό αυτοκινητόδρομο, τον οποίο είχε αναλάβει ιδιωτική εταιρεία, όπου τελικά η ευθύνη μοιράστηκε 70% στην εταιρεία που είχε αναλάβει τον δρόμο και 30% στον οδηγό, λόγω υπερβολικής ταχύτητας.
Θεωρητικά, εφόσον μία εταιρεία έχει αναλάβει τη λειτουργία και συντήρηση του αυτοκινητόδρομου, έχει και την ευθύνη για τέτοια περιστατικά. Ωστόσο, δεν είναι όλες οι συμβάσεις παραχώρησης πανομοιότυπες, κι έτσι δεν προκύπτουν ακριβώς οι ίδιες ευθύνες στις εταιρείες. Παράλληλα ορισμένες εταιρίες αναθέτουν σε άλλες μέρος των υποχρεώσεών τους, με αποτέλεσμα να εμπλέκονται περισσότεροι. Μπέρδεμα; Μάλλον.
Με το τραυματισμένο ζωάκι πότε θα ασχοληθεί κάποιος;
Και όταν λέμε "κάποιος", εννοούμε έναν νόμο που να λέει ξεκάθαρα ποιος θα καλύπτει τα ιατρικά έξοδα ενός τραυματισμένου αδέσποτου ζώου μετά από τροχαίο ατύχημα. Καλοί οι γείτονες που πολλές φορές αναλαμβάνουν από την καλή τους την καρδιά να πάνε το ζωάκι στο κτηνίατρο και να πληρώσουν όσα χρειαστούν, καλοί οι εθελοντές που το βάζουν σκοπό ζωής κανένα αδέσποτο να μην αφεθεί στην τύχη του. Αλλά τι γίνεται όταν δεν αντέχει η τσέπη τους;
Στην περίπτωση της Ήρας, σύμφωνα με τη νομοθεσία, η Hellas Direct δεν είχε ευθύνη να καλύψει τα έξοδα, εφόσον το σκυλί δεν ήταν οικόσιτο. Αλλά εμείς κάναμε αυτό που κρίναμε σωστό ανεξάρτητα από τη νομική υποχρέωση: Καλύψαμε τα έξοδα του χειρουργείου της για να σταθεί και πάλι στα πόδια της. Γιατί αυτό μας ένοιαζε πιο πολύ από το ποιος (έλεγε ο νόμος πως) έπρεπε να αναλάβει την ευθύνη.
Για να έχει νόημα η Διεθνής Ημέρα Αδέσποτων Ζώων
Όμως τι γίνεται με όλες τις άλλες φορές που δεν υπάρχει κανείς να πράξει αναλόγως;
Καλό θα ήταν πρωτίστως και εσύ και όλοι μας να σπρώξουμε-πιέσουμε όσο χρειάζεται τις δημοτικές αρχές ώστε να προστατέψουν τα αδέσποτα και να μην χρειαστεί κανένα ξανά να βρεθεί σε χειρουργικό τραπέζι λόγω τροχαίου ατυχήματος.
Έτσι ναι, έχει μεγάλο νόημα η Διεθνής Ημέρα Αδέσποτων Ζώων (φέτος ήταν στις 21 Αυγούστου). Γιατί βρίσκουμε ευκαιρία για να ενημερωθούμε και να ευαισθητοποιηθούμε, ώστε να δημιουργήσουμε έναν καλύτερο και δικαιότερο κόσμο για τους αγαπημένους τετράποδους φίλους μας.
Στην Hellas Direct πιστεύουμε πως μπορούμε όλοι να βάλουμε το λιθαράκι μας σε αυτή την προσπάθεια. Βοηθήσαμε το Dog's Voice γιατί έκανε τεράστια προσπάθεια με τα ζώα στις φωτιές της Βαρυμπόμπης.
Βοηθήσαμε τον Τάκη του Takis Shelter, στην Κρήτη, γιατί έχει αφιερωθεί στη φροντίδα των ζώων.
Και ξανά.
Και είχαμε/έχουμε όλοι σκύλους ή/και γάτες στο σπίτι μας. Πολλά από αυτά τα ζωάκια βρέθηκαν κυριολεκτικά στον δρόμο μας, όπως η Λου και ο Σωτήρης, που από την κίνηση της Κηφισίας κατέληξαν στα σπίτια της Μυρτούς και του Ανδρέα, δίνοντας στην Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων - και στην καθημερινότητα των νέων τους οικογενειών - πραγματικά ξεχωριστό νόημα!
Εδώ δεν υπάρχει γιατί. Απλώς γιατί μας αρέσει!