Σε όλους μας αρέσουν πράγματα που κουβαλούν χρόνια πάνω τους. Το παλιό εκπέμπει διαχρονική ομορφιά και διάρκεια κι αυτό μας τραβάει την προσοχή. Ένα ρούχο από τα νιάτα της μαμάς, μανικετόκουμπα του μπαμπά, ένα παιχνίδι από τη σχεδόν προϊστορική παιδική ηλικία των γονιών. Ένα βιβλίο με λιτή αλλά κομψή βιβλιοδεσία και τα αρχικά του παππού, χειρόγραφες συνταγές της γιαγιάς. Ο καθένας μας μπορεί να σκεφτεί κάτι που έρχεται με δεκαετίες στους ώμους του, αλλά εξακολουθεί να μας κερδίζει.
Ναι; Ναι.
Μπορεί να γίνει το ίδιο με το αυτοκίνητό μας; Και μπορεί και γίνεται.
Μας αρέσει; Εμ, όχι. Γιατί το vintage ρούχο μπορεί να φθαρεί, τα παλιά μανικετόκουμπα να μαυρίσουν και να θέλουν γυάλισμα. Το παμπάλαιο παιχνίδι να χαλάσει, το παλιό βιβλίο να χάσει σελίδες, οι παλιές συνταγές να σβηστούν από τα χρόνια. Ε το πολύ παλιό αυτοκίνητο και να σε αφήσει στον δρόμο μπορεί και να σου κάνει τη γνωριμία με τον γερανό της οδικής βοήθειας μπορεί και να σε κάνει θαμώνα συνεργείου μπορεί.
Αυτοκίνητα στην Ελλάδα και την Ευρώπη
Κάθε χρόνο, η Ένωση Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων (ACEA) κάνει μια ανασκόπηση και αποτυπώνει τα χαρακτηριστικά του στόλου οχημάτων στην Ευρώπη: πόσα, τι, πού, τι ηλικίας, τι είδους. Το 2023, που είναι και τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, κυκλοφορούσαν στην ΕΕ σχεδόν 249 εκατ. αυτοκίνητα, αριθμός αυξημένος κατά 1,4% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Από αυτά, λίγο περισσότερα από 5.610.000 ήταν στην Ελλάδα, αυξημένα κατά 2,1% σε σχέση με το 2022. Τη μεγαλύτερη αύξηση κατέγραψε η Κροατία με +4,3% και μετά η Κύπρος με +4,1%. Μείωση είχαν μόνο δύο χώρες- αλλά τι αντιφατική εικόνα! Η Σουηδία με -0,1% και η Εσθονία με -22,2%.
Τη μεγαλύτερη αναλογία αυτοκινήτων ανά 1000 κατοίκους έχει η Ιταλία με 694, πολύ κοντά και το Λουξεμβούργο με 692. Στην τρίτη θέση είναι η Κύπρος με 680. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 563 και η Ελλάδα είναι χαμηλότερα με 539.
Αυτοκίνητα στην Ελλάδα: Πρώτοι από το τέλος για άλλη μια χρονιά
Το 2021, η Ελλάδα βρέθηκε στην τελευταία θέση αναφορικά με την ηλικία των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στους δρόμους της κι έκτοτε όχι μόνο δεν έχει ξεκολλήσει από τη θέση αυτή, αλλά βλέπει και τον μέσο όρο της ηλικίας του στόλου της να μεγαλώνει. Ναι, κυκλοφορούμε τα πιο γερασμένα αυτοκίνητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το 2020, ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν στα 11,9 χρόνια - ο ελληνικός ήταν 16,6 και βρισκόμασταν στην τέταρτη θέση από το τέλος, πάνω μόνο από την ουραγό Λιθουανία με μέση ηλικία τα 17 χρόνια, τη Ρουμανία με 16,9 και την Εσθονία με 16,7.
Το 2021 στρογγυλοκαθίσαμε στην τελευταία θέση με μέση ηλικία αυτοκινήτων τα 17 χρόνια και δεύτερη από το τέλος την Εσθονία με 16,8. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν τα 12 χρόνια.
Το 2022 διατηρήσαμε περήφανα την τελευταία θέση με μέση ηλικία αυτοκινήτων τα 17,3 χρόνια, προτελευταία πάλι την Εσθονία με 16,6 χρόνια και ευρωπαϊκό μέσο όρο στα 12,3 χρόνια.
Το 2023 παραμένουμε τελευταίοι με μέσο όρο στην ηλικία των αυτοκινήτων τα 17,5 χρόνια πλέον. Ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 5 χρόνια μικρότερος, 12,5 χρόνια. Η κάποτε προτελευταία Εσθονία έχει ρίξει τη μέση ηλικία των ΙΧ στα 13 χρόνια (!) και έχει ανέβει κάμποσες θέσεις, αφήνοντας στην ουρά μαζί μας την Τσεχία με 16,2 χρόνια μέση ηλικία αυτοκινήτων.
Στις πρώτες θέσεις είναι το Λουξεμβούργο με μόλις 8 χρόνια μέση ηλικία, ακολουθεί η Αυστρία με 9,3, η Δανία με 9,6 και το Βέλγιο με 9,9 χρόνια.
Γερασμένος στόλος στην Ελλάδα: Τελευταίοι παντού
Σαν να μην έφτανε η ουρά στα αυτοκίνητα, εδραιωνόμαστε στην τελευταία θέση και σε όλους τους άλλους τύπους οχημάτων που καταγράφει ο ACEA: vans, βαριά φορτηγά και λεωφορεία.
Στα vans μας χωρίζουν 8,4 χρόνια από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και 14,1 (!) από τις χώρες που μοιράζονται την πρωτιά, στα φορτηγά μας χωρίζουν 8,5 χρόνια από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και 15,8 (!) από την 1η θέση και στα λεωφορεία απέχουμε 5,4 χρόνια από τον μέσο όρο της ΕΕ και 11,8 από τη χώρα με τον νεαρότερο στόλο.
Να, δες
Αυτοκίνητα στην Ελλάδα: Η κυριαρχία της βενζίνης
Σχεδόν 9 στα 10 αυτοκίνητα που κυκλοφορούσαν το 2023 στην Ελλάδα είναι βενζινοκίνητα: ποσοστό 88,4%. Τα ντίζελ έφτασαν το 8,9% και μένουν κάτι πολύ μικρά ποσοστά για ηλεκτρικά και λοιπά, ως εξής (στην παρένθεση ο ευρωπαϊκός μέσος όρος):
- Βενζινοκίνητα: 88,4% (ΕΕ: 50%)
- Πετρελαιοκίνητα: 8,9% (ΕΕ: 39,5%)
- Ηλεκτροκίνητα: 0,2% (ΕΕ: 1,8%)
- Plug-in: 0,3% (ΕΕ: 2,1%)
- Υβριδικά: 1,9% (ΕΕ: 3,2%)
- Φυσικό αέριο: 0,1% (ΕΕ: 0,6%)
- Υγραέριο: 0,1% (ΕΕ: 2,6%)
Γερασμένος στόλος: Γιατί μας αφορά
Με αυτοκίνητο διανύουμε κατά μέσο όρο 12.346 χιλιόμετρα τον χρόνο, οπότε δεν είναι παίξε γέλασε η υπόθεση.
Το παλιό αυτοκίνητο δεν έχει να κάνει μόνο με το αν είμαστε συναισθηματικά δεμένοι μαζί του (που είμαστε οι περισσότεροι) ή με το αν η vintage εικόνα του παρηγορεί την ταλαιπωρημένη από την ευρύτερη κακογουστιά αισθητική μας. Πιθανότατα παλιά αυτοκίνητα κυκλοφορούν ακόμα - και καθημερινά - στους ελληνικούς δρόμους γιατί οι ιδιοκτήτες τους δυσκολεύονται να τα αντικαταστήσουν με κάτι καινούργιο ή έστω πιο καινούργιο.
Τι σημαίνει όμως αυτό;
Περισσότερες ανάγκες, περισσότερα απρόοπτα από τα γερασμένα οχήματα μας: περισσότερες επισκευές (εδώ μπορεί να βοηθήσει το wallet+), μεγαλύτερες πιθανότητες ακινητοποίησης στον δρόμο, πιθανότερο να χρειαστείς Οδική βοήθεια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία μας από το 2023, όλες τις κλήσεις για Οδική βοήθεια που λάβαμε και αφορούσαν οχήματα έως 5 ετών, η μηχανική βλάβη ήταν η αιτία για το 44%. Το ποσοστό αυτό έγινε 58% στα οχήματα 6-15 ετών, 66% στα οχήματα 16-25 ετών, 72% στις ηλικίες 26-30 ετών και τερμάτισε στο 83% στα οχήματα άνω των 30 ετών. Οπότε οι κλήσεις για οδική βοήθεια λόγω μηχανικής βλάβης ακολουθούν την αυξητική πορεία της ηλικίας των οχημάτων και τελικά από τα 5 χρόνια έως τα πάνω από 30 το ποσοστό τους διπλασιάζεται.
Αναφορικά με την ασφάλεια, παλαιότερα στοιχεία έχουν δείξει πως τα θανατηφόρα τροχαία διπλασιάζονται όταν η ηλικία του αυτοκινήτου φτάνει τα 16-25 χρόνια, σε σχέση με αυτοκίνητα ηλικίας έως 5 ετών. Αντίθετα, πάνω από ένας στους τρεις οδηγούς (35%) αυτοκινήτου ηλικίας έως 5 ετών θα βγει από το ατύχημα χωρίς να έχει πάθει τίποτα, αναλογία που πέφτει σε σχεδόν έναν στους τέσσερις οδηγούς (23%) για τα αυτοκίνητα 16-25 ετών και σε σχεδόν έναν στους έξι οδηγούς (15%) σε αυτοκίνητα ηλικίας 26 έως 30 ετών.
Οι ευρωπαϊκοί στόχοι για τροχαία και ρύπους και τα παλιά αυτοκίνητα
Ο κλάδος των μεταφορών συμμετέχει σε ποσοστό περίπου 5% στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ και απασχολεί περισσότερους από 10 εκατ. ανθρώπους. Ταυτόχρονα συνδέεται με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου - αντιπροσωπεύει ποσοστό 25%, σύμφωνα με την Κομισιόν- αλλά και με τα τροχαία ατυχήματα. Είναι πολύ σημαντικός κλάδος, ώστε να υπάρχει η πρόθεση να προστατευτεί και παράλληλα η βούληση να εναρμονιστεί με τις στρατηγικές της ΕΕ για πιο ασφαλή και πιο πράσινη καθημερινότητα.
Η επόμενη μέρα των παλιών οχημάτων, λοιπόν, θα κριθεί και από τους ευρωπαϊκούς στόχους:
- για μηδενικούς θανάτους και σοβαρούς τραυματισμούς από τροχαία έως το 2050 (το γνωστό Vision Zero)
- για μείωση των ρύπων με την απόφαση έως το 2035 όλα τα νέα αυτοκίνητα που θα πωλούνται στην ΕΕ να έχουν μηδενικές εκπομπές.
Κι ως τότε;
Να προσέχεις το αυτοκίνητο που έχεις, τι άλλο! Καινούργιο ή παλιό ή πολύ παλιό, το συντηρείς για την ασφάλεια τη δική σου και όλων. Και για τη δύσκολη στιγμή επιλέγεις την ασφαλιστική που σε καλύπτει, την ασφάλεια αυτοκινήτου ή την ασφάλεια μηχανής που σου ταιριάζει και τις καλύψεις που σου επιτρέπουν να κυκλοφορείς με το κεφάλι σου ήσυχο. Απλό.
