Έχεις ποτέ αναρωτηθεί πώς προέκυψε αυτή η αγάπη σου για τα αυτοκίνητα, τις μηχανές και γενικά τα οχήματα; Είναι έμφυτη; Είναι επίκτητη; Είναι επειδή αυτές είναι οι εικόνες που είχες από παιδί; Για πολλούς και πολλές από μας η επαφή με τον "τροχό" ξεκίνησε στην πολύ πρώιμη περίοδο της ζωής μας. Και δεν ήταν αποτέλεσμα μόνο των παιχνιδιών που μας έφερναν και παίζαμε (αυτοκινητάκια, τρακτεράκια, μηχανάκια κλπ.) αλλά και από την βιωμένη εμπειρία που ξεκινήσαμε να έχουμε με τα οχήματα από πολύ μικρά.
Εμείς λέμε: Τα αγαπάμε γιατί μας θυμίζουν ξεγνοιασιά
Τι εννοούμε; Για τον 3χρονο μικρό εαυτό μας, όταν βρισκόμασταν στο αυτοκίνητο για οποιονδήποτε λόγο, είτε για να μας πάνε στον παιδικό σταθμό είτε για επίσκεψη στους παππούδες είτε για ψώνια στο σουπερμάρκετ, σήμαινε βόλτα, έξω κόσμος, ταχύτητα, αξιοθέατα! Αγαπήσαμε λοιπόν το όχημα που μπορούσε να μας προσφέρει αυτές τις συγκινήσεις. Αλλά, αυτή είναι μία δική μας, απλοϊκή ερμηνεία. Κάνοντας μία μικρή έρευνα, ανακαλύψαμε ότι η ενασχόληση των παιδιών με τα οχήματα έχει απασχολήσει πολλούς επιστήμονες οι οποίοι έχουν προβεί σε πολυετείς έρευνες ώστε να καταλάβουν γιατί μερικοί άνθρωποι μεγαλώνουν με ένα τεράστιο πάθος για τα αυτοκίνητα και γενικά τα οχήματα.
Τι λέει η Επιστήμη;
H Joyce Alexander, είναι πρύτανης του Κολλεγίου Εκπαίδευσης και Ανθρώπινης Ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο Texas A&M και έχει εξειδίκευση στην απόκτηση παιδικών ενδιαφερόντων, στα παιδικά παιχνίδια με λίγα λόγια. Είναι επίσης επικεφαλής ερευνήτρια σε μια πολύχρονη μελέτη κατά τη διάρκεια της οποία 215 παιδιά παρακολουθούνταν για 16 χρόνια. Μην τρομάζεις, δεν είναι κάποιου τύπου reality. Συνεργάτες της ψυχολόγοι και συμπεριφοριστές παρακολουθούσαν σε αυτό το διάστημα τα χόμπι τους από την παιδική ηλικία έως την εφηβεία για να εξετάσουν πώς αναπτύσσονται τα πάθη, πώς διατηρούνται και πώς απορρίπτονται. Πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα. Και γίνεται πιο ενδιαφέρουσα μόλις σου πούμε τι έδειξαν τα αποτελέσματά της!
Για τα δίχρονα, είναι απλά ένα παιχνίδι και τίποτα άλλο!
Η Δρ. Alexander επισημαίνει ότι πριν από την ηλικία των δύο, τα παιδιά δεν αναγνωρίζουν κανένα παιχνίδι ως αντιπροσωπευτικό ενός πραγματικού αντικειμένου. Δεν καταλαβαίνουν δηλαδή ότι το lego - πυροσβεστικό με το οποίο περνάνε ώρες παίζοντας αντιστοιχεί σε ένα πραγματικό όχημα και στη συγκεκριμένη δουλειά που κάνει αυτό και οι οδηγοί του. Τα παιδιά προσελκύονται από την εμφάνισή του, την κίνηση των τροχών και ακόμα περισσότερο από την ικανότητά τους να ελέγχουν την κατεύθυνσή του. Ένα ωραίο χρώμα και σχήμα και η δυνατότητα να το μετακινούν όπου και όπως εκείνα θέλουν, όχι απλά τους φτάνει αλλά τα εξιτάρει! Μόνο αργότερα καταλαβαίνουν ότι είναι μία έκδοση παιχνιδιού που αντιπροσωπεύει κάτι πραγματικό!
Και αυτή η συνειδητοποίηση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη όπως επισημαίνει η Δρ. Alexander:
Το γεγονός ότι αυτό το πράγμα (το παιχνίδι με το οποίο παίζουν) πραγματικά υπάρχει - και μπορούν να το δουν, μπορούν να το αγγίξουν, μπορούν να πάρουν τον κινητήρα εκτός, μπορούν να συνεργαστούν με τον πατέρα τους για να ξαναχτίσουν τα φρένα. Κάτι τέτοιο, μπορεί να σημαίνει ότι η κοινωνική διάσταση αυτής της διαδικασίας παιχνιδιού, μπορεί να συνεχίσει να ενισχύει αυτήν τη σύνδεση (παιδιού-γονέα) με την πάροδο του χρόνου, επειδή, όπως ξέρουμε, η αλληλεπίδραση με τον γονέα έχει μεγάλη σημασία. Είναι μία διαδικασία όπου ο γονέας με το παιδί αληλλοεπιδρούν με θετικό τρόπο.
Νιώθουν ότι έχουν τον έλεγχο
Η Roberta Golinkoff, είναι διευθύντρια του εργαστηρίου παιδικών παιχνιδιών, εκμάθησης και ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο του Delaware, στο οποίο μελετά τις σχέσεις μεταξύ παιχνιδιού και γνωστικής ανάπτυξης. Και από τη δική της έρευνα έχει να μας δώσει επιπλέον ενδιαφέροντα στοιχεία για τη λατρεία των παιδιών στα παιχνίδια - οχήματα. Σύμφωνα με την Golinkoff λοιπόν:
Όταν είναι μέσα στα οχήματα, συνήθως, τα παιδιά είναι δεμένα στην πλάτη και δεν έχουν καμία αντιπροσωπεία σχετικά με την κατεύθυνση ή τον προορισμό. Αλλά όταν τους δίνονται αυτά τα αντίγραφα αυτοκινήτων, έχουν όλη τη δύναμη. Όταν παίζουν μαζί τους ελέγχουν τη μαγεία.
Είναι όλα δηλαδή θέμα εξουσίας! Τα παιδάκια από άβουλα όντα που μετακινούν δεξιά και αριστερά νιώθουν πλέον "οδηγοί" και όχι συμβατικοί, αλλά μπορούν να "πετάξουν" με το αυτοκινητάκι τους στο άπειρο κι ακόμα παρά πέρα!
Πότε το αυθόρμητο πάθος γίνεται συνειδητή αγάπη;
Κοντά στην ηλικία των 8 (όπου έχουν ξεκινήσει το σχολείο ήδη έναν χρόνο) τα παιδιά αρχίζουν να αποκτούν φίλους, κοινωνικούς περίγυρους, παρακολουθούν και συμμετέχουν σε διάφορες δραστηριότητες ενδοσχολικές και εξωσχολικές ώστε να ασχοληθούν πιο εντατικά με πράγματα που τους ενδιαφέρουν πολύ και τα χαροποιούν. Η Δρ. Alexander τονίζει ότι:
Μερικές έρευνες δείχνουν ότι αυτές οι δραστηριότητες εκτός σχολείου μπορούν να λειτουργήσουν ως εμβολιασμός κατά της απώλειας ενδιαφέροντος με την πάροδο του χρόνου. Αλλά οι δραστηριότητες πρέπει να είναι υψηλής ποιότητας και πρέπει να διατηρήσουν αυτό το δέος και την περιέργεια που έκανε το παιδί να εμπλακεί στο ενδιαφέρον να ξεκινήσει.
Δεν φτάνει απλά να συμμετέχουν σε διάφορες δραστηριότητες, χρειάζεται να υπάρχει συνεχές ερέθισμα και συνεχόμενο ενδιαφέρον κάνοντας νέους φίλους και μαθαίνοντας νέες δεξιότητες. Έτσι, το ενδιαφέρον διατηρείται ζωντανό. Αυτό βέβαια, είναι ένα tip για όλα τα ενδιαφέροντα.
Στην εφηβεία τα πράγματα παίρνουν σαφή μορφή
"Η πραγματική ανάπτυξη δεξιοτήτων που προκύπτει στο γυμνάσιο δημιουργεί αυτοπεποίθηση στον έφηβο και μπορεί ακόμη και να βάλει έναν μαθητή σε μία πορεία σκέψης ότι το χόμπι του θα μπορούσε να γίνει θεμέλιο για μια καριέρα."
τονίζει η Δρ. Alexander . "Και γιατί δεν γίναμε όλοι/όλες μηχανικοί αυτοκινήτων, ή οδηγοί αγώνων;" θα ρωτήσεις εσύ. Η καθηγήτρια έχει απάντηση και σε αυτό:
Εάν οι ενήλικες παρέχουν μόνο βαρετές ή χαμηλής ποιότητας δραστηριότητες, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αυτό που ονομάζουμε "εκτός δρόμου".
Επισημαίνει επίσης ότι, ναι το "κοινωνικό κεφάλαιο", το κατά πόσο δηλαδή το οικογενειακό περιβάλλον έχει την υλική και νοητική δυνατότητα αλλά και τη διάθεση να στηρίξει το πάθος που βλέπει σε ένα μικρό παιδί, για όλη τη διάρκεια της εφηβείας του, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στο κατά πόσο θα συνεχίσει ένα παιδί να ασχολείται με κάτι σοβαρά τόσο ώστε να το ακολουθήσει και σαν καριέρα.
Οπότε μην επαναπαυτείς στο να αγοράζεις παιχνιδάκια - οχήματα στο παιδί σου και να περιμένεις να έχει την ίδια αγάπη με σένα. Θέλει κόπο και μεράκι, ειδικά σε μία εποχή που η τεχνολογία τρέχει πιο γρήγορα από όσο μπορείς να συγχρονιστείς! Η ποιότητα του χρόνου και των δραστηριοτήτων θα μετρήσει λίγο πιο πολύ από την ποσότητα, και αυτό έχει να κάνει με τα ερεθίσματα!
Κι αν σε ενδιαφέρει να δεις τι είδους οδηγοί γίνονται όταν μεγαλώσουν τα παιδιά και από ποιες νευροβιολογικές συνθήκες προκύπτει αυτό, μπορείς να διαβάσεις για το εάν οι γυναίκες ή οι άνδρες οδηγούν με περισσότερη ασφάλεια.