Λοιπόν, δεν θα μακρηγορήσουμε. Το θέμα μας σήμερα είναι ένα αξιοθαύμαστο γεγονός το οποίο δεν χρειάζεται πολλές εισαγωγές:
Το Όσλο, το 2019, έγινε η πρώτη πρωτεύουσα στον κόσμο που δεν είχε κανένα νεκρό ποδηλάτη, παιδί, ή ενήλικα πεζό από τροχαίο.
Όπως καταλαβαίνεις είναι τεράστιο κατόρθωμα για μία πρωτεύουσα να μην έχει χαθεί ούτε μία ζωή από τροχαίο και το Όσλο το κατάφερε. Αλλά και ολόκληρη η χώρα διέπρεψε στον τομέα της οδηγικής ασφάλειας με μόλις 2 (δυστυχώς εννοείται) θανάτους ενηλίκων ανά 100.000 κατοίκους από τροχαίο, κατέστη η χώρα με την καλύτερη απόδοση στην οδική ασφάλεια. Ένα μεγάλο μπράβο και από εμάς λοιπόν.
Τα εντυπωσιακά νούμερα!
Φαντάζει σχεδόν απίστευτο και "φτιαχτό" νούμερο, αλλά είναι αλήθεια και τα δεδομένα και οι μετρήσεις παρουσιάστηκαν στην Ετήσια Έκθεση Οδικής Ασφάλειας το 2019 που εκδόθηκε από το Διεθνές Φόρουμ Μεταφορών.
Δεν είναι μόνο το Όσλο που κατάφερε να περιορίσει τα θανατηφόρα ατυχήματα. Όλο το έθνος βίωσε μόνο 110 θανάτους από τροχαία πέρυσι. Μιλάμε για έναν πληθυσμό 5,3 εκατομμυρίων, του οποίου τα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα παρουσίασαν τετραπλάσια πτώση από το 1985 όπου οι άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους στον δρόμο ήταν 482.
This makes me happy:
— Anders Hartmann (@andershartmann) January 1, 2020
Road deaths in Oslo (pop. 673.000) in 2019:
Pedestrians: 0
Cyclists: 0
Children: 0
The graph shows the reduction of road deaths since 1975.
Article in Norwegian: https://t.co/9Dv2bLZlFT
#VisionZero pic.twitter.com/MCRFK1wPJ3
Οι δρόμοι της Νορβηγίας όμως είναι από τους ασφαλέστερους στον κόσμο, παρόλο που τα οχήματα που κυκλοφορούν είναι περισσότερα. Οι Νορβηγοί κατείχαν 2,75 εκατομμύρια επιβατικά αυτοκίνητα το 2018 και 148.000 νέα αυτοκίνητα πωλήθηκαν στη χώρα εκείνο το έτος, δηλαδή σχεδόν 50% αύξηση από το 2009 που πωλήθηκαν 99.000 αυτοκίνητα. Αντίστοιχα, οι Νορβηγικές Οδικές Αρχές ανακοίνωσαν ότι ο αριθμός των ετήσιων θανάτων μειώθηκε κατά περισσότερο από 80% από το χειρότερο έτος που ήταν εκείνο του 1970, όταν 560 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στους δρόμους της Νορβηγίας. 80% ! Και παρόλη την αύξηση των οδηγών και των οχημάτων, το ποσοστό των αυτοκινητιστικών δυστυχημάτων συνέχισε να μειώνεται δραστικά και το 2019 υπήρξαν μηδέν θάνατοι πεζών και ποδηλατών στο κέντρο της πόλης!
Μα ΠΩΣ το κατάφεραν;
Το 1959 η χώρα ξεκίνησε την ενδελεχή καταγραφή των θανατηφόρων ατυχημάτων στο οδικό της δίκτυο και των θυμάτων τους. Ξεκίνησαν με λίγα λόγια με το βασικό: Την αναγνώριση του προβλήματος ως τέτοιο και την προσεκτική συλλογή δεδομένων ώστε να εντοπίσουν τα αίτια και να πράξουν αναλόγως.
Η μεγάλη πρωτοβουλία όμως που άλλαξε τα δεδομένα σε βάθους χρόνου ήταν το Vision Zero. Πρόκειται για μία στρατηγική προσέγγιση για την εξάλειψη όλων των θανάτων στα οδικά δίκτυα αλλά και των σοβαρών τραυματισμών, ενώ παράλληλα στοχεύει στην αύξηση της ασφαλούς μεταφοράς για όλους. Για πρώτη φορά εφαρμόστηκε στη Σουηδία το 1997 αφότου είχε εγκριθεί και ψηφιστεί από το κοινοβούλιο της χώρας.
Η Νορβηγία υιοθέτησε τη στρατηγική αυτή το 1999. Ενώ ήδη από το 1990 το Όσλο αποφάσισε ότι τα αυτοκίνητα δεν ήταν καλός παράγοντας για την πόλη.
Οι βασικοί πυλώνες του Vision Zero
Μιλάμε για έναν συνδυασμό κανονισμών στη χώρα αλλά κυρίως στην πρωτεύουσά της, οι οποίοι στόχευσαν, και εν τέλει το κατάφεραν σε τεράστιο βαθμό, να:
- Μειώσουν δραστικά τα όρια της ταχύτητας οδήγησης.
- Απαγορεύσουν την κυκλοφορία αυτοκινήτων σε ορισμένες περιοχές: Συγκεκριμένα η απαγόρευση κυκλοφορίας στο κέντρο της πόλης τέθηκε σε ισχύ στις αρχές του 2019 παρά τις αμφιβολίες, αλλά θεωρήθηκε ως πρότυπο για άλλες μητροπόλεις έξι μήνες αργότερα.
- Επεκτείνουν σημαντικά το δίκτυο ποδηλάτων της πόλης: Κατήργησαν 700 θέσεις στάθμευσης και τις αντικατέστησαν με 59,5 χιλιόμετρα ποδηλατοδρόμων και μικρών πάρκων.
- Να επιβάλλουν πρόσθετα μέτρα σίγασης της κυκλοφορίας γύρω από τα σχολεία: Οι λεγόμενες «Hjertesoners» δηλαδή «ζώνες καρδιάς» όπου τα οχήματα δεν επιτρέπεται να παραλαμβάνουν ή να αφήνουν παιδιά γύρω από δημοτικά σχολεία!
Ελλάδα καλεί. Νορβηγία λαμβάνει;
Πρόσφατα παρακολουθήσαμε μία πολύ σημαντική και ελπιδοφόρα πρωτοβουλία της ΜΚΟ SOS Τροχαία Εγκλήματα σε συνεργασία με το ανεξάρτητο δίκτυο ενημέρωσης The Press Project. Στη Διημερίδα που πήρε μέρος στις 19-20/5 και μπορείς να παρακολουθήσεις εδώ, ακούσαμε πολύ ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις και μάθαμε πολλά για τα τροχαία στην Ελλάδα αλλά και για το πώς μπορεί η Ελλάδα να παραδειγματιστεί και να εφαρμόσει το μοντέλο οδηγικής συμπεριφοράς της Νορβηγίας.
Ανάμεσα στους ομιλητές ήταν και ο Πρέσβης της Νορβηγίας στην Ελλάδα κύριος Frode Overland Andersen ο οποίος μας μετέφερε τη δική του εμπειρία οδήγησης και στις δύο χώρες αλλά και τα σημεία που κατά τον ίδιο έφτασαν τη Νορβηγία σε τόσο εντυπωσιακά επίπεδα όπως επεσήμανε:
Το κλειδί για την επιτυχία της Νορβηγίας είναι σίγουρα η δυναμική και αποτελεσματική συνεργασία ΜΚΟ και του τομέα της Εκπαίδευσης: Εξειδικευμένο εκπαιδευτικό υλικό έχει χρησιμοποιηθεί για τις προσχολικές ηλικίες, στα νηπιαγωγεία αλλά και στις κατώτερες τάξεις της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτές οι προσπάθειες στην Ελλάδα υπάρχουν αλλά χρειάζεται εντατικοποίηση και ενίσχυσή τους.
Τα παιδιά είναι πιο πρόθυμα να μάθουν και δεν έχουν ακόμα διαμορφώσει τόσο τις συνήθειές τους και τη ρουτίνα τους όπως ένας ενήλικας...Στο νηπιαγωγείο μετά από την ολοκλήρωση των μαθημάτων οδικής εκπαίδευσης, τα παιδάκια γυρνάνε σπίτι τους με ένα "δίπλωμα οδήγησης με τη φωτογραφία τους πάνω" νιώθοντας έτσι ότι έχουν καταφέρει κάτι πραγματικά σημαντικό.
Οι καμπάνιες φυσικά για την ενημέρωση είναι τακτικές. Αλλά και η συνεργασία εκπαιδευτικών φορέων, εξειδικευμένων ΜΚΟ και Αστυνομίας ως προς τους ελέγχους για τα όρια ταχύτητας στο οδικό δίκτυο γύρω από τα σχολεία, είναι εντατική και ανανεώνεται συνεχώς.
Η νέα γενιά οδηγών: Α new hope
Η Ελλάδα έχει πολλά να μάθει από την οδηγική συμπεριφορά των σκανδιναβικών περιοχών, όπως και όλος ο κόσμος θα λέγαμε. Εμείς πιστεύουμε σε αυτό το όραμα. Το έχουμε αποδείξει άλλωστε με πρωτοβουλίες όπως το Safe Roads Project όπου με τη βοήθεια της δικής μας Άλκηστις βάφαμε τις ξεθωριασμένες διαβάσεις σε κρίσιμα σημεία. Εδώ βλέπουμε την Άλκηστη στα πλαίσια του βαψίματος 33 διαβάσεων μόνο στο Ηράκλειο Αττικής!
Το "Stop" άλλωστε στην Οδική Ανασφάλεια το έχει πει με μεγάλη σαφήνεια και επιτυχία και ο Δημήτρης Αντωνίου με τον δικό του μοναδικό και δημιουργικό τρόπο:
